vrijdag 11 juli 2008

Josip Murn (1879 - 1901)


Josip Murn Aleksandrov werd op 4 maart 1879 te Ljublijana geboren als een onecht kind van een meid die de zorg over haar zoon aan pleegouders overdroeg. Zo werd hij al in zijn vroege jeugd gestigmatiseerd met het feit dat hij een onecht kind was en dat andere mensen voor hem moesten zorgen. Meestal woonde hij in Ljubljana en op het platteland vlakbij Ljubljana. Op het laatst verhuisde hij naar de beroemde “studentenmoeder” Polona Kalan, bij wie ook de Sloveense dichter Dragotin Kette woonde. Na de aardbeving in 1895 verhuisde Polona van de Poljanskastraat naar Cukrarna, een oude verlaten suikerfabriek in Ljubljana.

Na de maturiteitsexamens kreeg hij een beurs van de handelskamer en ging hij naar Wenen om te studeren. Hij schreef zich in voor de handelsacademie, maar hij maakte zijn studies niet af. Daarna begon hij ook rechtsgeleerdheid te studeren maar hij verloor zijn beurs en kon de studie in Wenen niet afmaken. Hij probeerde ook in Praag, maar zijn wensen kwamen niet uit omdat hij door tuberculose ziek werd. Hij werkte in Ljubljana als ambtenaar. Hij probeerde zijn tuberculose te genezen in verschillende plaatsen op het platteland: in Cerklje in Gorenjska, in Vipava en in Bled, waar hij de dichteres Vida Jeraj leerde kennen. De behandelingen hadden echter geen succes. Ook omdat hij vanwege zijn slechte financiële situatie in heel moeilijke sociale omstandigheden gehuisvest was.

Hij stierf op 28 juni 1901 in Cukrarna, de oude suikerfabriek, op de leeftijd van 21 jaar en in hetzelfde bed als zijn vriend en dichter Dragotin Kette in 1899. Zijn vrienden, vooral zijn schoolgenoot en literaire historicus Ivan Prijatelj, beschreven hem als een eerlijke, lieve en ook naïeve mens die altijd opnieuw teleurgesteld werd. Ten eerste door zijn moeder, die niet voor hem wou zorgen, ten tweede door het leven in de stad, waarvan hij naar het platteland wilde verhuizen, en ten derde door zijn studiemislukking en de onbeantwoorde liefde voor Alma Souvan, dochter van een rijke handelaar in Ljubljana.

Hij onderhield ook vriendelijke contacten met de dichters Dragotin Kette en Oton Župančič en met de schrijver Ivan Cankar. Hij begon al te dichten op het gymnasium. Toen werd hij voor enige tijd lid van de literaire vereniging Zadruga en hij begon zijn gedichten te publiceren in de tijdschriften Angelček en Vrtec en later ook in de Ljubljanski zvon. Meestal publiceerde hij zijn gedichten onder het pseudoniem Aleksandrov. Hoewel hij zijn dichtbundel zelf had voorbereid en ook genoemd naar Pesmi in romance (Gedichten en romances), maakte hij de uitgave zelf niet meer mee. Het boek onder dezelfde titel en met een directe en op een degelijke manier geschreven inleidende essay werd na zijn dood uitgegeven door Ivan Prijatelj in 1903. Daarom werd Ivan Prijatelj bekend als de schrijver die Josip Murn voorstelde aan het bredere Sloveense publiek als de dichter van het modernisme.

Bron: NEDWEB

Geen opmerkingen: